آيا امكان دارد 2 نفر داراي DNA يكسان باشند؟
DNA يا ماده وراثتي، تنها عاملي است كه ميليونها سال است بين انسانها منتقل ميشود؛ ميتوان گفت DNA كه در هسته سلول قرار دارد، به نوعي فرمانده بدن است؛ چون تقريبا تمام ويژگيها و صفات آدمي را ايجاد كرده و نسل به نسل آن را منتقل ميكند. به همين دليل برخي بيماريها كه جنبه ارثي و زمينه ژنتيكي دارند، غيرقابل درمان هستند، اما سوالي كه مطرح ميشود اين است، آيا امكان دارد DNA در 2 نفر در دنيا مشابه باشد؟
براي پاسخ به اين سوال ابتدا بايد بدانيد كه DNA شما در كروموزومها كه در هسته سلول قرار دارند، سازماندهي شدهاند. در هر سلول بدن در كل 23 جفت يا 46 عدد كروموزوم وجود دارد، اما سلولهاي جنسي يعني تخمك يا سلول جنسي ماده و اسپرم يا سلول جنسي نر هر كدام حاوي نيمي از كروموزومها يعني هر كدام تنها 23 كروموزوم دارند. زماني كه اين دو سلول به هم ميرسند و با هم تركيب ميشوند، سلول تخم حاصل ميشود اين سلول 46 كروموزوم دارد كه نيمي از آن را از پدر يا سلول جنسي نر و نيمي را از مادر يا سلول جنسي ماده گرفته است. اين سلول تخم تقسيم ميشود و ابتدا رويان و سپس جنين را به وجود ميآورد. نكته جالب اينجاست كه براي ساخت رشته پيچخورده DNA و تشكيل كروموزومها تنها از 4 نوع اسيدآمينه استفاده ميشود و اين همه تفاوت ميان آدمها تنها از طريق نحوه قرار گرفتن اين 4 نوع اسيدآمينه دررشته DNA به وجود ميآيد. با يك محاسبه آماري ميتوان نشان داد كه قرار گرفتن اين 4 نوع اسيدآمينه در 2 نفر به طور مشابه حدود يك در 70 تريليون است كه در واقع امري كاملا بعيد است. حتي در تشكيل سلول تخم كه از تركيب 2 سلول مادر و پدر حاصل ميشود و جنين را به وجود ميآورد، ميبينيم از اين سلول كه تنها حاوي صفات مادر و پدر است، نوزادي به وجود ميآيد كه بهرغم داشتن برخي صفات مشترك ميان او و پدر و مادرش، كاملا منحصربهفرد و با ويژگيهاي خاص خود ميباشد و لزوما شبيه پدر و مادر خود نميشود و علت اين امر هم، همان نحوه قرار گرفتن اين 4 نوع اسيدآمينه است كه در هر فردي ويژگيهاي خاص خود را ميسازد. به همين دليل حتي در دوقلوهاي همسان كه از يك سلول تخم ايجاد شدهاند نيز ژنوم آنها يكسان و مشابه نيست و هر كدام از آنها نيز صفات منحصربهفرد خود را دارند. بنابراين امكان ندارد در دنيا در هيچ زماني 2 نفر با دو DNA مشابه وجود داشته باشند.
براي پاسخ به اين سوال ابتدا بايد بدانيد كه DNA شما در كروموزومها كه در هسته سلول قرار دارند، سازماندهي شدهاند. در هر سلول بدن در كل 23 جفت يا 46 عدد كروموزوم وجود دارد، اما سلولهاي جنسي يعني تخمك يا سلول جنسي ماده و اسپرم يا سلول جنسي نر هر كدام حاوي نيمي از كروموزومها يعني هر كدام تنها 23 كروموزوم دارند. زماني كه اين دو سلول به هم ميرسند و با هم تركيب ميشوند، سلول تخم حاصل ميشود اين سلول 46 كروموزوم دارد كه نيمي از آن را از پدر يا سلول جنسي نر و نيمي را از مادر يا سلول جنسي ماده گرفته است. اين سلول تخم تقسيم ميشود و ابتدا رويان و سپس جنين را به وجود ميآورد. نكته جالب اينجاست كه براي ساخت رشته پيچخورده DNA و تشكيل كروموزومها تنها از 4 نوع اسيدآمينه استفاده ميشود و اين همه تفاوت ميان آدمها تنها از طريق نحوه قرار گرفتن اين 4 نوع اسيدآمينه دررشته DNA به وجود ميآيد. با يك محاسبه آماري ميتوان نشان داد كه قرار گرفتن اين 4 نوع اسيدآمينه در 2 نفر به طور مشابه حدود يك در 70 تريليون است كه در واقع امري كاملا بعيد است. حتي در تشكيل سلول تخم كه از تركيب 2 سلول مادر و پدر حاصل ميشود و جنين را به وجود ميآورد، ميبينيم از اين سلول كه تنها حاوي صفات مادر و پدر است، نوزادي به وجود ميآيد كه بهرغم داشتن برخي صفات مشترك ميان او و پدر و مادرش، كاملا منحصربهفرد و با ويژگيهاي خاص خود ميباشد و لزوما شبيه پدر و مادر خود نميشود و علت اين امر هم، همان نحوه قرار گرفتن اين 4 نوع اسيدآمينه است كه در هر فردي ويژگيهاي خاص خود را ميسازد. به همين دليل حتي در دوقلوهاي همسان كه از يك سلول تخم ايجاد شدهاند نيز ژنوم آنها يكسان و مشابه نيست و هر كدام از آنها نيز صفات منحصربهفرد خود را دارند. بنابراين امكان ندارد در دنيا در هيچ زماني 2 نفر با دو DNA مشابه وجود داشته باشند.
+ نوشته شده در سه شنبه هجدهم مرداد ۱۳۹۰ ساعت توسط دکتر علی بهشتی
|