چرا عرق ميكنيم؟
بدن انسان را ميتوان به كورهاي تشبيه كرد و غذايي كه ما ميخوريم سوخت آن به شمار ميرود. بدن پيوسته غذا را ميسوزاند و به اين وسيله چرخ خود را به گردش درميآورد. مصرف روزانه بدن به طور متوسط حدود 2500 كالري است. حرارتي كه اين گونه در بدن به وجود ميآيد بهقدري است كه ميتواند 25 ليتر آب را به جوش آورد. البته بدن داراي يك دستگاه كنترل حرارت است كه اگر وجود نداشت اندام ما بيشك تبديل به يك كوره داغ ميشد. از اين رو خوشبختانه گرماي بدن هرگز زياد بالا نميرود، مگر در حالت بيماري. گرماي بدن هميشه در حد متوسطي كه 37 درجه است، باقي ميماند.
يكي از وسايل تنظيم حرارت بدن، عرقكردن است. براي تنظيم حرارت بدن، مركزي در مغز وجود دارد كه شامل 3 بخش:
بخش حرارت (يا دستگاه گرمكننده)، بخش برودت (يا دستگاه سردكننده) و بخش كنترل كه حرارت و برودت بدن را تنظيم ميكند، ميشود. حال فرض كنيد، درجه حرارت خون به عللي پايين آمده است. در اين صورت بخش حرارتي مغز به كار ميافتد و به سرعت كارهايي را انجام ميدهد. در اينجا غدههاي ويژهاي به منظور تامين سوخت، مواد شيميايي خاصي را ترشح ميكند. عضلات و كبد كه به سوخت بيشتري نياز پيدا كردهاند، آنها را فوري به مصرف ميرسانند. آن گاه بر اثر اين اعمال درجه حرارت بدن بالا ميرود و به سطح عادياش ميرسد. اين فعاليت، همه به دستور بخش حرارتي مغز صورت ميگيرد. اكنون عكس اين حالت را تصور كنيد. يعني وقتي درجه حرارت خون به عللي بالاتر از حد طبيعي ميرسد. در اين صورت بخش برودت مغز به كار افتاده و باعث كندي عمل اكسايش در بدن ميشود. به علاوه، رگهاي پوست انبساط مييابند تا بتوانند مقدار بيشتري گرما را به خارج بدن پخش و عرق بدن را نيز تبخير كنند. چون وقتي كه مايعي بخار ميشود، با خود گرما را نيز از بدن خارج ميكند. يكي از دلايلي كه پس از حمامكردن احساس خنكي ميكنيد هم همين است، چرا كه روي پوست گرم ما آبي نشسته و با بخار آن حرارت نيز خارج ميشود و از اين رو به ما احساس سرما دست ميدهد. به همين صورت هم عرق براي خنككردن بدن ترشح ميشود و از منفذهاي پوست ما بيرون ميريزد. عرق مانند دوش در داخل بدن، كار شستشو را انجام ميدهد و به صورت مايعي كه از قطرات بسيار ريز پديد آمده، در بدن ما جاري ميشود. اين قطرههاي كوچك به سرعت بخار ميشوند و بدن را در موارد لازم خنك ميكنند. در روزهاي مرطوب، ما اندكي ناراحتيم، زيرا آب موجود در پوست بدنمان به آساني تبخير نميشوند. در چنين شرايطي از وسايلي همچون بادبزن استفاده ميكنيم، زيرا بادبزن رطوبت هوا را از ما دور ميكند و آن گاه بدنمان براحتي ميتواند عرق كند.
يكي از وسايل تنظيم حرارت بدن، عرقكردن است. براي تنظيم حرارت بدن، مركزي در مغز وجود دارد كه شامل 3 بخش:
بخش حرارت (يا دستگاه گرمكننده)، بخش برودت (يا دستگاه سردكننده) و بخش كنترل كه حرارت و برودت بدن را تنظيم ميكند، ميشود. حال فرض كنيد، درجه حرارت خون به عللي پايين آمده است. در اين صورت بخش حرارتي مغز به كار ميافتد و به سرعت كارهايي را انجام ميدهد. در اينجا غدههاي ويژهاي به منظور تامين سوخت، مواد شيميايي خاصي را ترشح ميكند. عضلات و كبد كه به سوخت بيشتري نياز پيدا كردهاند، آنها را فوري به مصرف ميرسانند. آن گاه بر اثر اين اعمال درجه حرارت بدن بالا ميرود و به سطح عادياش ميرسد. اين فعاليت، همه به دستور بخش حرارتي مغز صورت ميگيرد. اكنون عكس اين حالت را تصور كنيد. يعني وقتي درجه حرارت خون به عللي بالاتر از حد طبيعي ميرسد. در اين صورت بخش برودت مغز به كار افتاده و باعث كندي عمل اكسايش در بدن ميشود. به علاوه، رگهاي پوست انبساط مييابند تا بتوانند مقدار بيشتري گرما را به خارج بدن پخش و عرق بدن را نيز تبخير كنند. چون وقتي كه مايعي بخار ميشود، با خود گرما را نيز از بدن خارج ميكند. يكي از دلايلي كه پس از حمامكردن احساس خنكي ميكنيد هم همين است، چرا كه روي پوست گرم ما آبي نشسته و با بخار آن حرارت نيز خارج ميشود و از اين رو به ما احساس سرما دست ميدهد. به همين صورت هم عرق براي خنككردن بدن ترشح ميشود و از منفذهاي پوست ما بيرون ميريزد. عرق مانند دوش در داخل بدن، كار شستشو را انجام ميدهد و به صورت مايعي كه از قطرات بسيار ريز پديد آمده، در بدن ما جاري ميشود. اين قطرههاي كوچك به سرعت بخار ميشوند و بدن را در موارد لازم خنك ميكنند. در روزهاي مرطوب، ما اندكي ناراحتيم، زيرا آب موجود در پوست بدنمان به آساني تبخير نميشوند. در چنين شرايطي از وسايلي همچون بادبزن استفاده ميكنيم، زيرا بادبزن رطوبت هوا را از ما دور ميكند و آن گاه بدنمان براحتي ميتواند عرق كند.
+ نوشته شده در یکشنبه بیست و سوم مرداد ۱۳۹۰ ساعت توسط دکتر علی بهشتی
|