التهاب پوستی نوزادان
لطافت و زيبايي پوست در سنين اوليه عمر بخصوص دوران نوزادي و كودكي باعث مي‌شود تا پوست بچه‌ها را به گل تشبيه كنند. طبيعي است كه اين پوست حساس در برابر محرك‌هاي محيطي سريع واكنش نشان مي‌دهد. شايع‌ترين مشكلي كه نوزادان با آن مواجه مي‌شوند، جوش‌ها يا كهيرهاي ريزي است كه در ناحيه باسن و ران و بر اثر پوشك كردن آنها ايجاد مي‌شود. در اين حالت، پوست نوزاد قرمز و ملتهب شده و باعث آزار و ناراحتي او و همچنين نگراني و تشويش مادر مي‌گردد. اما اصلاً نگران نباشيد. با رعايت برخي نكات بهداشتي و دقت در نوع تغذيه خود و نوزادتان مي‌توانيد از بروز چنين مشكلاتي جلوگيري كنيد.
التهاب‌هايي كه بر اثر پوشك كردن نوزاد ايجاد مي‌شود، شامل هر گونه التهاب پوستي در ناحيه‌اي است كه پوشك روي بدن نوزاد را مي‌پوشاند. اين نقاط معمولاً دچار التهاب و قرمزي شده و كمي متورم و گرم است. اين التهاب‌ها ممكن است خفيف باشد كه شامل نقاط قرمزرنگ و زبر هستند و يا شديد باشند كه ممكن است به قسمت شكم و ران نوزاد هم كشيده شود.
التهاب‌هاي پوستي را بهتر بشناسيد
جوش‌ها، كهيرها و التهاب‌هايي كه بر اثر پوشك كردن نوزادان ايجاد مي‌شوند، معمولاً علائم مشخص دارند.
به طور كلي پوست در ناحيه مورد نظر قرمز، متورم و حساس شده و ممكن است در نقاط باسن، ران‌ها و اندام‌هاي تناسلي نوزاد مشاهده شود. در اين شرايط ممكن است احساس كنيد كه كودكتان نسبت به قبل ناآرام‌تر شده، بخصوص در زمان تعويض پوشك. معمولاً كودكي كه دچار اين مشكل شده، زماني كه به آن نواحي دست مي‌زنيد يا مي‌شوييد، شروع به گريه مي‌كند. اين حالت ممكن است به طور متناوب و در هر بار پوشك كردن كودك ايجاد شود ولي در كودكاني كه در 15 ماهه اول زندگي‌قرار دارند و به خصوص بين 8 تا 10 ماهگي شايع‌تر است و حدود 7 تا 35 درصد از كودكان در اين سنين مبتلا به اين التهاب پوستي مي‌شوند.
علت پيدايش التهاب‌ها
اين نوع التهاب پوستي به دلايل مختلف ممكن است پديد آيند كه از شايع‌ترين عوامل مي‌توان به اين موارد اشاره كرد:
سوزش ناشي از ادرار و مدفوع: در صورتي كه دير به دير پوشك نوزاد را تعويض كنيد و كودك مدت طولاني در مواجهه با ادرار و مدفوع قرار گيرد، اين ترشحات باعث سوزش پوست حساس كودك مي‌شود. در واقع زماني كه ادرار با باكتري‌هاي مدفوع نوزاد تركيب مي‌شود، تجزيه شده و توليد آمونياك مي‌كند كه خشن بوده و پوست بچه را تحريك‌پذير مي‌كند.
تغذيه كودك: با شروع تغذيه كودك با غذاهاي جامد بين سنين 4 تا 12 ماهگي، محتويات مدفوع آنها تغيير كرده و احتمال ايجاد اين التهاب‌ها و جوش‌ها بالا مي‌رود. با تغيير در رژيم غذايي كودك، تكرار دفع مدفوع نيز بيشتر مي‌شود و اين هم خود دليل ديگري است. اين واكنش التهابي پوست ممكن است در نتيجه تأثير ماده غذايي كه مادر مصرف كرده و در شير مادر مخلوط شده نيز ايجاد شود.
سوزش ناشي از محصولات جديد پاك‌كننده: مواد شوينده، سفيدكننده يا نرم‌كننده‌هايي كه در شستشوي كهنه بچه مورد استفاده قرار مي‌گيرد مي‌تواند پوست نازك كودك را تحريك كند. اين مواد حساسيت‌زا برخي مواد ضدعفوني‌كننده، پودرها و روغن‌هايي را هم كه براي كودكان به كار مي‌برند، در بر مي‌گيرد.
اصطكاك ناشي از پوشك يا كهنه روي بدن نوزاد نيز مي‌تواند باعث بروز التهاب و جوش شود.
عفونت باكتريايي يا مخمري: پوشك يا كهنه نوزاد به دليل مرطوب بودن، محل مناسب رشد باكتري و مخمرهاست. بنابراين اين باكتري‌ها در آنجا رشد و نمو كرده و بخصوص در چين‌ها و شكاف‌هاي پوستي، ايجاد التهاب و جوش پوستي مي‌نمايد.
علاوه بر اين، عدم رعايت بهداشت نوزادان توسط مادران و عدم تعويض مرتب پوشك در آنها نيز مي‌تواند دليل بروز اين وضعيت باشد.
راه‌هاي درماني
بهترين روشي كه مي‌توان به عنوان درمان اين التهابات و جوش‌هاي پوستي در نوزادان اتخاذ كرد، جلوگيري از مواجهه كودك با عوامل مستعدكننده‌اي است كه منجر به تحريك تماسي و عفونت ثانويه پوست مي‌گردد.
بهترين كاري كه مي‌توانيد در اين خصوص انجام دهيد اين است كه تا جايي كه امكان دارد پوست كودك را خشك و تميز نگه داريد و به طور مكرر پوشك او را تعويض نماييد.
در هر بار تعويض پوشك، محل پوشك را روي پوست كودكتان خوب بشوييد. موقع خشك كردن پوست كودك، به آرامي اين كار را انجام دهيد و پارچه را روي پوست او نكشيد.
استفاده از يك روغن يا پماد كه يك لايه محافظتي روي پوست ايجاد كند، مانند وازلين يا زينك اكسيد، پس از هر بار تعويض پوشك مي‌تواند در رفع اين التهاب‌ها كمك نمايد. پزشكان استفاده از پودر تالك را براي رفع اين مشكل مفيد نمي‌دانند.
از كرم‌هاي حاوي استروئيد تنها با تجويز پزشك استفاده كنيد، چرا كه استفاده مكرر از آنها مي‌تواند منجر به بروز مشكلات گردد.
پوشك كودك را شل‌تر ببنديد و يا از سايز بزرگ‌تري استفاده كنيد تا گردش هوا در پاهاي كودك راحت‌تر صورت گيرد.
از شستشوي كهنه‌هاي كودكتان با مواد شوينده معطر خودداري كنيد.
در صورتي كه كودك روزانه چندين ساعت را در محيط باز مشغول بازي مي‌شود، پوشك او را خارج كنيد تا بدن او در معرض هواي تازه قرار گيرد. اين كار به بهبودي كودك خواهد كرد.
پس از تعويض كودك، حتماً براي جلوگيري از پخش شدن باكتري‌ها و مخمرها به ساير نقاط بدن كودك و ساير بچه‌ها، دست‌هايتان را خوب بشوييد.
در صورتي كه كودكتان به اين مشكل مبتلا شده، اجازه دهيد بدون پوشك بخوابد. در اين حالت، زير كودك لايه‌اي مشمايي بيندازيد تا از پس دادن ادرار و مدفوع به تشك خودداري شود.
التهاب‌ها و جوش‌هاي پوستي كودك معمولاً چند روز زمان مي‌برد تا بهبود يابند و ممكن است هفته‌ها به طول بينجامد. در صورت ادامه اين حالت، بايد طبق نظر پزشك او را به يك متخصص پوست نشان داد.
راهكارهايي كه براي پيشگيري از بروز اين التهاب‌ها و جوش‌هاي پوستي در كودكان به كار مي‌رود دقيقاً همان راه‌هايي است كه براي درمان اشاره شد. در واقع با انجام اين موارد، هم مانع از بروز اين مشكل مي‌شويد و هم در صورت بروز مشكل، به بهبودي كمك خواهيد كرد.
اين نوع التهاب معمولاً نيازي به مراجعه به پزشك ندارد و با كمي تلاش و مراقبت بيشتر از كودكتان، طي 3 تا 4 روز بهبود مي‌يابد.
ولي در صورت تشديد حالت و ملاحظه عفوني‌شدن اين التهاب‌ها از قبيل بروز تاول، ايجاد يك لايه زردرنگ روي جوش‌ها، يا زخم‌هاي سر باز حتماً به پزشك مراجعه كنيد.
شايد كودك شما به آنتي‌بيوتيك خوراكي يا موضعي نياز داشته باشد.
چنانچه كودك شما دچار تب شد و يا پس از چند روز درمان خانگي بهبودي در وضع او حاصل نشد، حتماً با پزشك مشورت كنيد، ولي به طور كلي در خصوص اين التهاب، نگراني وجود ندارد