مشکلات قامتی
قدرت و خاصيت ارتجاعي عضلات نيز براي وضعيت مناسب مهم است. مفاصل مچ، زانو و لگن در حين حركت باعث ايجاد توازن و بالانس طبيعي پشت و حفظ موقعيت صحيح در هر حالتي مي‌شوند، اما عضلات ساق، لگن و شكم ضعيف قادر به حفظ حالت طبيعي انحناهاي بدن نيستند. به طور كلي برخي از تغيير شكل‌هاي ستون فقرات شامل افزايش انحناي كمري، كاهش قوس كمري يا صافي كمر، افزايش انحناي سينه‌اي و انحراف طرفي ستون فقرات مي‌شود.
به طور كلي علل مختلفي باعث وضعيت‌هاي بدني نامناسب مي‌شوند كه شامل تغيير شكل‌هاي ساختماني، عادات نادرست، علل رواني، تغييرات فرسايشي (دژنراتيو) وابسته به سن، عدم تعادل عضلاني مثل اسپاسم و كوتاهي عضلات، ضعف عمومي، چاقي و... هستند.
براي تعيين وضعيت بدن از روش‌هاي خاصي استفاده مي‌شود، اما در خانه نيز مي‌توان از يك ديوار صاف يا يك آيينه قدي استفاده كرد و به اين ترتيب به وجود تغيير شكل در ستون فقرات پي برد.
تست ديوار: در تست ديوار از فرد خواسته مي‌شود پشت به ديوار ايستاده و باسن، شانه‌ها و سر را به ديوار بچسباند. البته در اين حالت بايد پاشنه‌ها حدود 5/7 ـ 5 سانتي‌متر از ديوار فاصله داشته باشند. در چنين حالتي فرد بايد يك دستش را به پشت گردن بگذارد به طوري كه پشت دست به سمت ديوار باشد و دست ديگرش را هم پشت كمر بگذارد به طوري كه كف دست به سمت ديوار باشد. اگر فضاي بيشتري بين پشت و ديوار وجود داشته باشد طوري كه بتوان دست را به راحتي حدود 5/2 سانتي‌متر به جلو و عقب حركت داد نشان‌دهنده نياز براي صاف كردن بيشتر انحناي كمري بويژه با تقويت عضلاني شكمي است. اگر فضاي انحناي كمري كوچك‌تر بود، نشان‌دهنده نياز به كار روي انحناي كمري و تصحيح آن است. انجام دادن روزانه تست ديوار به تصحيح روش ايستادن كودك كمك مي‌كند.
استفاده از آيينه قدي: مستقيم در برابر يك آينه قدي بايستيد و به اين پرسش‌ها پاسخ دهيد: آيا سر مستقيم قرار گرفته است؟ آيا شانه‌هاي همسطح هم است؟ آيا فضاي بين بازوهاي دو طرف برابر است؟ آيا لگن در دو طرف همسطح است؟ آيا زانوها و استخوان كشكك مستقيم و به سمت جلو قرار گرفته يا به داخل يا خارج چرخيده است؟ آيا مچ پاها مستقيم است يا به داخل يا خارج منحرف شده و وزن روي يك سمت پا بيشتر است؟
براي چك كردن وضعيت بدن از نماي كناري بهتر است از يك عكس كه از نماي جانبي گرفته شده است، استفاده و سپس به اين سوال‌ها پاسخ داد: آيا سر مستقيم و عمود روي تنه قرار گرفته يا به جلو يا عقب خم شده است؟ آيا چانه به موازات سطح افق قرار دارد يا به سمت بالا يا پايين منحرف شده است؟ آيا راستاي شانه‌ها در امتداد گوش‌ها قرار گرفته است؟ آيا سينه نسبتا برجسته و قسمت پشت آن صاف يا پشت قوس‌دار شده است؟ آيا جدار شكم صاف است يا جلو افتادگي دارد؟ آيا قسمت تحتاني پشت (كمر) كمي به جلو انحراف دارد يا برعكس خيلي صاف يا خيلي به جلو منحرف شده است؟ آيا زانوها صاف است يا به جلو خم شده يا به عقب كشيده شده است؟
براي تصحيح وضعيت بدني و ايجاد وضعيت مناسب چه كنيم؟
براي تصحيح وضعيت بدني بايد با پزشك متخصص خود براي بررسي مشكلات ساختماني ستون فقرات همچون كيفوز و اسكوليوز مشاوره كنيد؛ كيفوز و اسكوليوز انحرافات ساختماني در ستون فقرات هستند كه اغلب با استفاده از يك بريس (brace) و ارتز پشتي درمان مي‌شوند، مگر موارد خيلي شديد كه نياز به جراحي تصحيحي دارند. اگر فكر مي‌كنيد كه فرزند شما دچار مشكلات ستون فقراتي است، با نظر پزشك، او را به كلاس‌هاي ورزش درماني و حركات اصلاحي بفرستيد. كودك شما با ورزش و تصحيح الگوهاي حركتي احساس راحتي و آرامش بيشتري مي‌كند. اين حركات باعث افزايش انعطاف‌پذيري و شكست چرخه عادات بد وضعيت و آموزش بهتر براي ايستادن و نشستن صحيح مي‌شود. براي كودكتان وضعيت صحيح ايستادن و نشستن را شرح بدهيد و او را تشويق به ورزش بويژه ورزش‌هاي كششي كنيد. سعي كنيد همراه با كودك خود به ورزش بپردازيد و بويژه در ابتداي روز و پس از بيدار شدن ورزش‌هاي كششي را با وي انجام دهيد.
اگر فكر مي‌كنيد كه فرزند شما دچار مشكلات ستون فقراتي است، با نظر پزشك، او را به كلاس‌هاي ورزش درماني و حركات اصلاحي بفرستيد
همچنين براي كودك خود صندلي و ميز تحرير مناسب با قدش تهيه كنيد. توجه كنيد كودك در موقع استفاده از اين وسايل هنگام مطالعه يا كار در پشت ميز حالت خميده پيدا نكند.
در ضمن بهتر است به كودك تاكيد كنيد در حين تماشاي تلويزيون يا بازي پشت خود را به ديوار يا يك نيمكت قرار داده و گردن را صاف نگه دارد.
به كودك آموزش دهيد پس از هر نيم ساعت نشستن مداوم از جاي خود برخاسته و در اطراف اتاق راه برود. همچنين به كودك بياموزيد كه خم شده و دست‌ها را به پنجه پا برساند يا با كشيدن دست‌ها در هوا باعث كشش پشت خود در وضعيت خميده شود، به اين صورت باعث كشش ستون فقرات مي‌شود.
بهتر است يك كوله‌پشتي مناسب براي او تهيه كنيد. توجه داشته باشيد يك كوله‌پشتي نامناسب مي‌تواند منجر به وضعيت بدني نامناسب و درد پشت شود. مطمئن باشيد كوله‌پشتي او خيلي سنگين و هيچ‌گاه وزن آن از 10 درصد وزن كودك بيشتر نباشد.
اندازه بندهاي كوله‌پشتي نيز بايد برابر و متوازن باشد و هيچ گاه كوله تا زير كمر آويزان يا به يك سمت منحرف نشود. به علاوه كودك بايد از هر دو بند كوله‌پشتي استفاده كند. رعايت نكردن اين نكات باعث ايجاد فشار مضاعف بر پشت، شانه‌ها و گردن مي‌شود.
فراموش نكنيد كه جنبه‌هاي روان‌شناسي زيادي در رابطه با مشكلات وضعيتي وجود دارند و تمام مشكلات وضعيتي را نمي‌توان تنها با دلايل فيزيكي، استخواني، عضلاني يا محيطي توضيح داد. گاهي اين مشكلات مي‌تواند نشانه مشكلات شخصيتي و روان‌شناسي باشد. به عنوان مثال سر آويزان يا شانه افتاده در برخي از افراد بويژه دختران مي‌تواند ناشي از خجالتي بودن يا عدم اعتماد به نفس باشد و ورزش‌هاي وضعيتي كمك كمي به اين قبيل افراد مي‌كند، مگر اين كه با كمك و همراهي مشاوره‌هاي روانكاوانه دو تيم درمان و توانبخشي براي درمان فرد همراه شود. بنابراين تنها وضعيت صحيح براي سلامتي كافي نيست، بلكه صحت آن، بخشي از سلامتي كلي فرد را شامل مي‌شود. والدين و آموزگاراني كه به مسائل وضعيت‌هاي مناسب و صحيح بدني واقف هستند و عوامل موثر بر وضعيت و عاداتي كه موجب پيشرفت يا كاهش اختلالات وضعيتي مي‌شوند را مي‌شناسند، مي‌توانند به خوبي در سلامت زندگي روزمره كودك در حال رشد سهيم شوند. آموزش وضعيت بدني صحيح را بايد در برنامه‌هاي آموزشي گنجانيد. در عين حال براي اين كه كودك دلسرد نشود و بيشتر همكاري كند بيش از اندازه نبايد به او تاكيد كرد. بايد به ياد داشته باشيم پيشگيري مقدم بر درمان است و پيشگيري تا حدود زيادي وابسته به آموزش اصولي حفظ وضعيت‌هاي صحيح است.