انسولين از جمله هورمون‌هايي است كه نقش بسيار مهمي در متابوليسم و ديگر اعمال حياتي بدن دارد. در بيماري ديابت كه از شايع‌ترين بيماري‌هاي جهان است نقص در سنتز هورمون انسولين منجربه بروز علائم و نشانه‌هايي مانند كاهش اشتها، خستگي شديد و حتي در موارد شديد ابتلا به كماي قندي و مرگ خواهد شد.

جالب است بدانيد داستان كشف انسولين كه سالانه جان بسياري از بيماران را از مرگ نجات مي‌دهد كاملا اتفاقي آغاز شد. در اوايل قرن بيستم ميلادي، نظريه بنيادين علت ابتلا به بيماري ديابت مطرح شد. محققان در نتيجه بررسي‌هاي خود متوجه شدند كه بيماران ديابتي دچار كمبود ماده‌اي هستند كه توسط يك لوزالمعده سالم ساخته مي‌شود. سال 1908 ميلادي گئورگ زولزر از دانشمندان و محققان آلماني براي نخستين بار نشان داد كه با تزريق عصاره لوزالمعده مي‌توان شدت گلوكز واردشده در ادرار افراد مبتلا به بيماري ديابت را كاهش داد. سرانجام سال 1921 دانشمندان موفق شدند پروتئين انسولين را از لوزالمعده استخراج كنند كه با تزريق اين پروتئين به يك كودك 14 ساله، نام اين كودك به عنوان نخستين بيمار مبتلا به ديابت كه از طريق تزريق انسولين مداوا شده بود به ثبت رسيد. بنتينگ و همكارانش به خاطر اين كشف بزرگ كه نويدبخش دستيابي به روشي براي درمان ديابت بود جايزه نوبل پزشكي سال 1923 ميلادي را از آن خود ساختند. اگرچه انسولين پروتئين ساده‌اي بود كه در بدن انسان و تمامي پستانداران ترشح مي‌شد، اما از آنجا كه ساختار مولكولي انسولين انساني با ساير پستانداران متفاوت بود تهيه انسولين براي بيماران ديابتي از همان سال‌هاي اول دهه 1920 كه نقطه‌عطفي در تاريخ درمان ديابت محسوب مي‌شود به دغدغه ذهني بسياري از محققان و دانشمندان تبديل شده بود. بنابراين پيدا كردن شبيه‌ترين مولكول انسولين به انسولين انساني در دستور كار بسياري از دانشمندان آن زمان قرار گرفت. در اين مسير گاو و خوك از جمله حيواناتي بودند كه انسولين ترشح‌شده در لوزالمعده آنها از شباهت بيشتري با انسولين انساني برخوردار بودند و از اين رو انسولين ترشح‌شده در بدن اين دو حيوان توانست سال‌هاي طولاني‌ جان ميليون‌ها انسان مبتلا به ديابت را از خطر مرگ نجات دهد، اما همين تفاوت اندك موجب ايجاد حساسيت‌هايي در برخي از بيماران مي‌شد و در نتيجه محدوديت‌‌هايي را براي اين گروه از افراد به وجود مي‌آورد. تا اين كه با روي كارآمدن فناوري ساخت انسولين به روش نوتركيب كه منجر به ساخت پروتئين انسولين با ساختار شبيه به انسولين انساني مي‌شد بسياري از مشكلات و محدوديت‌هاي پيشين از ميان برداشته شد. اگرچه امروزه بيماران ديابتي با تزريق انسولين سال‌هاي طولاني به حيات خود ادامه مي‌دهند، اما همچنان تلاش‌ها براي يافتن روش‌هاي درماني جديد ادامه دارد.

منبع